![](/media/lib/585/n-buly-9b64ec55a68b6ee532dec0737b51f6f8.jpg)
To jedno z najważniejszych odkryć oceanograficznych. Każe ono przemyśleć historię życia na Ziemi
23 lipca 2024, 10:20Głęboko pod powierzchnią oceanu, w miejscu, w którym fotosynteza jest niemożliwa, coś wytwarza olbrzymie ilości tlenu. Odkryliśmy dodatkowe źródło tlenu na Ziemi, inne niż fotosynteza, mówi jeden z autorów badań, Andrew Sweetman, ekolog dna morskiego w Szkockim Towarzystwie Nauki o Morzu (SAMS). Zdaniem uczonego, odkrycie może mieć wpływ zarówno dla rozumienia początków życia, jak i dla planów aktywności górniczej w tym regionie.
![](/media/lib/585/n-fortyfikacje-333f91645ba1287508baddf8413e26e5.jpg)
Archeolodzy znaleźli fortyfikacje, których poszukiwali przez 150 lat
22 lipca 2024, 13:00Po 150 latach poszukiwań archeolodzy znaleźli jedną z monumentalnych fortyfikacji, które chroniły Jerozolimę. Naukowcy z Izraelskiej Służby Starożytności i Uniwersytetu w Tel Awiwie odkryli wielką fosę głębokości co najmniej 9 metrów i szerokości co najmniej 30 metrów. Fosę znaleziono pod parkingiem Givali w Mieście Dawida. Prawdopodobnie oddzielała ona Wzgórze Świątynne i Ofel od reszty miasta, dodatkowo je chroniąc.
![](/media/lib/584/n-sierotkamarysia-081140435da8819d014d7f31e3a533b2.jpg)
Udało się ustalić, skąd pochodzą ilustracje z 1. wydania „O krasnoludkach i sierotce Marysi” Konopnickiej
17 lipca 2024, 08:38W 2016 roku Biblioteka Narodowa kupiła prawdziwy unikat, egzemplarz 1. wydania „O krasnoludkach i o sierotce Marysi” Marii Konopnickiej z 1896 roku. Wciąż jednak nie było wiadomo, skąd pochodzi 12 kolorowych litografii znajdujących się w książce. Wielu ekspertów uważało, że powstały one w Niemczech. Źródło ilustracji zostało odkryte przez Zespół ds. Badań nad Literaturą i Kulturą Dziecięcą, który pracuje na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM pod kierunkiem profesor Bogumiły Kaniewskiej.
![](/media/lib/584/n-starlink-c7a28e9a04a551dec35894032e7d7066.jpg)
Firmie SpaceX po raz pierwszy nie udało się umieścić satelitów Starlink na orbicie
15 lipca 2024, 10:49Po raz pierwszy doszło do nieudanego wystrzelenia satelitów z konstelacji Starlink. W wyniku awarii satelity znalazły się na bardzo niskiej orbicie i wkrótce spłoną w atmosferze. Firma SpaceX zapewnia, że nie stanowią one zagrożenia. Pierwsze Starlinki trafiły na orbitę w 2019 roku. Obecnie konstelacja składa się z ponad 6000 niewielkich satelitów znajdujących się na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO).
![](/media/lib/584/n-higgsa-33262a9192a4545fb5ef5551b6d4d4e7.jpg)
Bozon Higgsa nie zdradza śladów fizyki spoza Modelu Standardowego. Przynajmniej na razie
12 lipca 2024, 11:31Odkryty przed kilkunastu laty bozon Higgsa wciąż stanowi zagadkę. Dotychczas nie udało się poznać jego właściwości z zadowalającą dokładnością. Teraz, dzięki pracy międzynarodowego zespołu, w skład którego wchodzili uczeni z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk, dowiedzieliśmy się więcej o pochodzeniu tej niezwykle ważnej cząstki, która nadaje masę innym cząstkom elementarnym.
![](/media/lib/584/n-omega-8af9d84bdbb2962c2da20b3fca2a3935.jpg)
Poznaliśmy najbliższą masywną czarną dziurę. Znajduje się w gromadzie Omega Centauri
12 lipca 2024, 09:55Badania szybko poruszających się gwiazd w gromadzie Omega Centauri dostarczyły dowodów, że w centrum gromady znajduje się czarna dziura. Jej masę oszacowano na 8200 mas Słońca, co nie tylko wskazuje, że należy ona do czarnych dziur o średniej masie, ale również, że jest najbliższą nam masywną czarną dziurą. Omega Centauri znajduje się bowiem w odległości około 18 000 lat świetlnych od Ziemi.
![](/media/lib/583/n-tokamakiter-b3457f28617312b54589a6f8d2df5f14.jpg)
Projekt ITER opóźniony. Być może w pełni ruszy 50 lat po wstępnej propozycji powstania
4 lipca 2024, 09:13Rozpoczęcie pracy największego na świecie reaktora fuzyjnego – ITER – zostało przesunięte. Tym razem na rok 2034, kiedy to ma zostać uruchomiony na stałe, a pierwsza fuzja deuteru z deuterem została zaplanowana na rok 2035. Opóźnienie oznacza, że być może reaktor zostanie uruchomiony 50 lat po tym, jak w 1985 roku podczas szczytu w Genewie Michaił Gorbaczow zasugerował Ronaldowi Reaganowi, że ZSRR może wziąć udział w planowanej budowie tokamaka zaproponowanego kilka lat wcześniej. Projekt ITER ruszył w 1988 roku.
![](/media/lib/583/n-pijawka1-a8ebccd7842e0fc88ecc353684f87c49.jpg)
Skaczące pijawki z Madagaskaru. Pierwszy dowód na poparcie anegdotycznych doniesień
2 lipca 2024, 10:11Nowe badania dostarczyły pierwszych niezbitych dowodów skazujących, że co najmniej jeden gatunek pijawek lądowych... potrafi skakać. Spory dotyczące tego zachowania trwały w środowisku naukowym od ponad 100 lat. Eksperci z American Museum of Natural History, Fordham University oraz Medgar Evers College na City University of New York (CUNY) nagrali skaczącą pijawkę i opisali zaobserwowane zjawisko na łamach pisma Biotropica.
![](/media/lib/583/n-chemioterapeutyki-eb0540c4c3240defceb1f83aed444946.jpg)
Popularny chemioterapeutyk może długoterminowo uszkadzać słuch u dużej liczby pacjentów
1 lipca 2024, 11:38Długoterminowym skutkiem korzystania z jednego z najbardziej popularnych chemioterapeutyków mogą być poważne problemy ze słuchem. Naukowcy z University of South Florida oraz Indiana University przeprowadzili pierwsze wieloletnie badania dotyczące wpływu chemioterapii na słuch. Zespół naukowy przez średnio 14 lat śledził losy pacjentów, którzy otrzymywali cisplatynę w ramach leczenia nowotworu jąder.
![](/media/lib/583/n-jerozolima1-a831f1f35d7e5f96e8233961fd2d987d.jpg)
Wydarzenia opisane w Biblii potwierdzone wynikami badań archeologicznych w Jerozolimie
21 czerwca 2024, 09:50Nowe badania przeprowadzone przez Izraelską Służbę Starożytności, Uniwersytet w Tel Awiwie oraz Instytut Weizmanna pozwoliły na powiązanie wielu wydarzeń opisanych w Biblii z wynikami wykopalisk archeologicznych w Mieście Dawida w Jerozolimie. Dowiedzieliśmy się na przykład, że już w IX wieku p.n.e., za rządów króla Joasza – lub nawet wcześniej – Jerozolima rozrosła się w kierunku wzgórza Syjon, a mury miejskie odsłonięte przez archeologów w Mieście Dawida nie powstały, jak dotychczas sądzono, w czasach króla Ezechiasza.